Jednym z rozwiązań tej trudnej sytuacji jest zatrudnienie cudzoziemców. W ostatnich latach nastąpił bardzo duży wzrost liczby pracowników zza granicy, zwłaszcza wschodniej. 

 

Dynamika tego zjawiska była największym zaskoczeniem dla urzędników, którzy trzymając się procedur niedostosowanych do rzeczywistości, grzęźli w dokumentach na długie miesiące

.

W 2017 roku zapowiedziano zmiany w przepisach. Ich celem miało być uporządkowanie powstałego bałaganu oraz uproszczenie kwestii formalnych. Jak ich wprowadzenie wygląda w praktyce?

 

Zmienione oświadczenia

 

Na początek warto zwrócić uwagę na kwestię oświadczeń, z którymi pracodawcy stykają się na pierwszym etapie zatrudnienia cudzoziemców. Dotychczas była to czynność mało angażująca i dość prosta. Od początku 2018 roku mamy do czynienia z „Oświadczeniem o powierzeniu pracy”, a nie jak wcześniej „Oświadczeniem o zamiarze powierzenia pracy”. Wiążą się z tym liczne konsekwencje, z którymi muszą się zmierzyć pracodawcy:

 

1. Zmianie uległ sam dokument, dostępny na stronie Powiatowego Urzędu Pracy w Szczecinie http://szczecin.praca.gov.pl/-/6026949-oswiadczenie-o-powierzeniu-wykonywania-pracy-cudzoziemcowi.

2. Konieczne jest wpisanie w oświadczeniu wymiaru etatu. Co ważne, jeżeli wpiszemy pełen etat, cudzoziemiec nie może otrzymać mniejszego wynagrodzenia, niż za przepracowanie całego etatu. Jeżeli zaś zdecydujemy się na zatrudnienie danej osoby na np. pół etatu, nie może ona przepracować ani godziny więcej niż wskazany wymiar etatu.

3. Do dokumentu należy załączyć oświadczenie pracodawcy, kserokopie wszystkich zapisanych stron paszportu oraz dowód wpłaty (30 zł za każde oświadczenie).

4. W przypadku agencji zatrudnienia konieczne jest pismo przewodnie deklarujące chęć zatrudnienia konkretnej osoby czy osób, podpisane zarówno przez docelowego pracodawcę, jak i agencję.

Zgodnie z wytycznymi Powiatowego Urzędu Pracy w Szczecinie, oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi może podpisać wyłącznie osoba widniejąca w KRS - nie można tego zrobić na podstawie pełnomocnictwa lub upoważnienia.

 

Dodatkowym obowiązkiem nałożonym na pracodawcę jest konieczność pisemnego zgłoszenia w urzędzie pracy faktu podjęcia przez cudzoziemca zatrudnienia, a także powiadomienia urzędu w ciągu 7 dni o niepodjęciu przez cudzoziemca pracy.

 

To wszystko powoduje, że pracodawca musi się bardziej zaangażować w cały proces zatrudnienia cudzoziemca.

 

Czy są jakieś pozytywne aspekty zmian? Zdecydowanie tak! 

 

Zmiany uporządkowują procedurę i prowadzą do wyeliminowania sytuacji, gdy na jednego cudzoziemca zarejestrowanych jest wiele fikcyjnych oświadczeń. Przy założeniu w pełni sprawnie funkcjonującego elektronicznego obiegu informacji pomiędzy urzędami pracy a Strażą Graniczną, wszelkie wyłudzenia i handel dokumentami zostaną znacząco ograniczone.

 

Oczywiście duża część odpowiedzialności i dodatkowe obciążenia spadają na przedsiębiorców, również tych, dla których zatrudnienie cudzoziemców jest często jedynym sposobem i szansą na zaspokojenie potrzeb kadrowych. 

 

Kłopotliwy na ten moment jest fakt, iż trudno powiedzieć, ile czasu będzie trwała rejestracja oświadczeń i czy zmieni się coś w porównaniu do roku ubiegłego. 

 

Według przepisów czas trwania rejestracji to 7 dni, z możliwością przedłużenia do 30 dni. Czas pokaże, jaki będzie wynik zderzenia przepisów z rzeczywistością i możliwościami urzędników.

 

 

Przedłużenie zatrudnienia

 

W temacie przedłużenia pracy i pobytu ustawodawca ewidentnie wyszedł naprzeciw potrzebom zarówno biznesu, jak i samych pracowników. Dotychczas wydanie karty pobytu, w zależności od województwa, trwało od 4 do nawet 9 miesięcy. Był to okres, w którym cudzoziemiec nie mógł legalnie wykonywać pracy. Z oczywistych przyczyn stanowiło to nie lada wyzwanie zarówno dla pracodawcy (brak pracownika w przewidywalnym terminie), jaki zagranicznych pracowników, którzy musieli utrzymać się w obcym kraju bez napływu środków do życia.

 

Obciążenie stanowił też brak możliwości powrotu do Polski w przypadku chęci oczekiwania na dokumenty w swoim macierzystym kraju. Często spychało to pracowników do szarej strefy, tym samym oznaczało policzalne straty dla państwa.

 

Zmiany wychodzą naprzeciw pracodawców, ale również promują zatrudnienie na umowę o pracę. Cudzoziemcy zatrudnieni u danego pracodawcy na czas określony (3 miesiące) w ramach umowy o pracę, zyskują możliwość ciągłości pracy w oparciu o złożony wniosek o wydanie karty pobytu.

 

Jak uważa Katarzyna Opiekulska, dyrektor zarządzająca LSJ HR Group „To niewątpliwie pozytywna i oczekiwana zmiana. Warto jednak podkreślić, iż zmiana dotyczy jedynie osób zatrudnionych na umowę o pracę. Natomiast bardzo często pracownicy spoza Polski z różnych przyczyn zatrudniani są w oparciu o umowy cywilnoprawne. Umożliwia im to pracę bez limitu godzin, a pracodawcy płacenie za każdą godzinę tej samej stawki, bez uwzględnienia wyższych stawek nadgodzin. Nie jest to oczywiście praktyka uczciwa. LSJ HR Group, jako firma rekrutacyjna i świadcząca usługi pracy tymczasowej, w pełni świadomie zatrudnia pracowników tymczasowych wyłącznie na umowę o pracę. Biznesowo nie jest to łatwe, gdyż niejednokrotnie naszą konkurencję stanowią firmy, stosujące nie do końca uczciwe rozwiązania (np. umowa zlecenie, nieprawidłowe opodatkowanie) - pozornie tańsze, jednak zagrożone bolesnymi konsekwencjami”.

 

Ważny wybór pośrednika

 

Zatrudnienie cudzoziemców regulowane jest wieloma aktami prawnymi. Procedury i interpretacje mogą się różnić w zależności od województwa, a nawet powiatu, dlatego ze wszelkimi pytaniami warto zwrócić się do specjalistów z lokalnych firm pośredniczących w zatrudnianiu pracowników zza granicy.

 

W plątaninie zmian i przepisów, które z jednej strony utrudniły zatrudnianie pracowników zza wschodniej granicy, z drugiej zaś ułatwiły z nimi dłuższą współpracę, ważne jest, aby działać odpowiedzialnie pod względem biznesowym.

 

Przed podjęciem decyzji o współpracy z agencją pośrednictwa pracy czy pracy tymczasowej, warto poświęcić chwilę na analizę kilku kluczowych kwestii: w jaki sposób ona działa, jak zatrudnia, jak rozlicza podatek cudzoziemców, jak wyglądają umowy z pracownikami, etc.

 

Niektórzy pośrednicy mają do zaoferowania jedynie niską cenę, a to pierwszy sygnał dla świadomego przedsiębiorcy, że lepiej zapoznać się ze szczegółami współpracy. 

 

Konsekwencje złego wyboru mogą odbić się zarówno na pracownikach, jak i na odbiorcy usługi. A przecież w interesie nas wszystkich jest uczynienie tego kraju przyjaznym i otwartym na pracowitych cudzoziemców, zarówno w sferze przepisów, jak i codziennej współpracy przedsiębiorców z pracownikami.

 

Marcin Borowski

Process & Project Manager

LSJ HR Group