Odnoszą się one w szczególności do podatników świadczących usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne na rzecz podmiotów niebędących podatnikami. Zmianie uległy także niektóre regulacje dotyczące obowiązku ewidencjonowania transakcji na kasach rejestrujących.  Prawdopodobnie jednak tegoroczne zmiany w VAT na tym się nie skończą – 14 stycznia do Sejmu skierowany został projekt kolejnej noweli odnoszącej się m.in. do ustawy o VAT. Pierwsze czytanie projektu zgodnie z ustalonym porządkiem obrad ma się odbyć w dniach 4-6 lutego 2015 roku.

Zmiany obowiązujące od stycznia 2015 roku

W tym roku ze zmianami regulacji zmierzyć się muszą przede wszystkim podatnicy świadczący usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne dla podmiotów w relacji B2C (business to client), tj. na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT, których miejsce zamieszkania (siedziba) lub stałe miejsce pobytu znajduje się poza terytorium Polski. Zmienił się sposób określania miejsca świadczenia tych usług. Zmiany nie dotyczą jedynie polskich przepisów, bowiem zostały wymuszone zmianami wprowadzanymi w tym zakresie w całej Unii Europejskiej. 

 

Do tej pory przedsiębiorca świadczący takie usługi na rzecz osób niebędących podatnikami zobowiązany był do naliczenia podatku należnego w związku ze świadczonymi usługami według stawki krajowej swojej siedziby, bez względu na miejsce rezydowania ostatecznego odbiorcy.  Od stycznia tego roku jest on natomiast zobowiązany do naliczenia VAT według stawki kraju, w którym ostateczny odbiorca posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu oraz opodatkowania tej usługi w tymże kraju. Pomimo licznych uproszczeń oraz przekazanych podatnikom wyjaśnień i wskazówek w formie niewiążących not wyjaśniających oraz wprowadzenia szczególnej procedury ułatwiającej podatnikom rozliczenie podatku w innych krajach Unii Europejskiej, z zastosowaniem tzw. małego punktu kompleksowej obsługi (MOSS) wydaje się, że wprowadzone zmiany w dalszym ciągu są źródłem licznych wątpliwości dla podatników, ale także dla organów podatkowych.

Nowy rok wiązał się również z koniecznością nabycia kas rejestrujących przez niektórych podatników, w tym m.in. lekarzy, prawników, doradców podatkowych, kosmetyczki czy fryzjerów, którzy zobligowani zostali do ewidencjonowania na kasach fiskalnych usług świadczonych na rzecz klientów nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących rolnikami ryczałtowymi. Od stycznia na kasie fiskalnej trzeba również dokumentować m.in. dostawy perfum i wód toaletowych, naprawy pojazdów samochodowych, wymianę opon i kół czy badania i przeglądy techniczne pojazdów.

 

Zlikwidowane zostało także zwolnienie z obowiązku rejestracji na kasach fiskalnych dla podmiotów świadczących usługi, u których liczba świadczonych usług nie przekroczyła 50, a liczba odbiorców była mniejsza niż 20 – podatnicy ci będą zobligowani do wprowadzenia kas fiskalnych od 1 marca 2015 roku.

 

Zmiany te zasadniczo powiększają grono podmiotów obowiązanych do stosowania kas rejestrujących. 

Wprowadzono natomiast zwolnienie z ewidencjonowania na kasie dostaw towarów i świadczenia usług, które na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych są zaliczane przez podatnika do środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. Takie świadczenia muszą być jednak dokumentowane wystawioną fakturą VAT. 

 

Za pozytywną dla podatników modyfikację należy uznać regulacje, na mocy których transakcje dotyczące dostawy nieruchomości oraz dostawy towarów i świadczenia usług zaliczanych przez podatnika do środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych nie będą wliczane do obrotu uprawniającego do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących.

 

Propozycje kolejnych zmian na 2015 roku 

 

Zaproponowane przez Radę Ministrów kolejne zmiany ustawy o VAT na ten rok (z planowaną datą wejścia w życie z dniem 1 kwietnia 2015 roku) w większości nie będą się wiązały z udogodnieniami dla podatników. Skierowany do Sejmu projekt ustawy zmieniającej, oprócz zmian dotyczących tzw. ulgi na złe długi czy odpowiedzialności solidarnej m.in. poszerza załącznik nr 11 ustawy o VAT stanowiący listę towarów podlegających tzw. odwrotnemu obciążeniu m.in. o komputery przenośne i telefony komórkowe, w tym smartfony. Ich efektem, zgodnie z treścią ww. projektu w obecnym kształcie, byłaby konieczność opodatkowania przez nabywcę, będącego czynnym podatnikiem VAT, transakcji nabycia powyższych towarów, w sytuacji gdy ich wartość w ramach jednolitej gospodarczo transakcji przekroczy kwotę 20 tys. zł.

 

Co więcej w projekcie tym planuje się wprowadzenie obowiązku składania informacji podsumowujących w obrocie krajowym dla transakcji objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia. W rezultacie wprowadzenia tych zmian, w przypadku wystąpienia transakcji podlegających mechanizmowi reverse chargé, podatnik będzie zobowiązany do składania dodatkowych formularzy VAT w terminach przewidzianych do złożenia deklaracji VAT.

 

Dalsze zmiany od 2016 roku - prewspółczynnik

 

W omawianym projekcie ustawy zmieniającej pojawiły się również propozycje zmiany przepisów dotyczących odliczania podatku naliczonego w odniesieniu do zakupów towarów i usług wykorzystywanych do celów mieszanych, tj. do działalności gospodarczej oraz na cele inne niż działalność gospodarcza. Chodzi tu o wprowadzenie tzw. prewspółczynnika VAT, którego zastosowanie miałoby poprzedzać stosowanie standardowej proporcji VAT. Zmiany mogą okazać się szczególnie istotne dla jednostek sektora publicznego, w tym gmin powiatów i województw, ale także wyższych uczelni, czy osób prowadzących indywidualną działalność gospodarczą, w przypadku których działalność inna niż gospodarcza, np. prowadzona dla celów innych niż zarobkowe pełni dużą rolę w całokształcie działalności. Tym niemniej wejście w życie tych regulacje planowane jest dopiero na 2016 rok.

 

Wydaje się jednak, że na obecnym etapie do proponowanych zmian warto podejść z pewnym dystansem. Doświadczenie uczy, że na etapie sejmowych prac legislacyjnych treść projektów ustaw może ulec modyfikacjom, choć nie jest wykluczone uchwalenie ustawy nowelizującej w kształcie zbliżonym do zaproponowanego przez Radę Ministrów. Z tego względu monitorowanie możliwych zmian oraz terminu ich wejścia w życie, może się okazać istotne z perspektywy konkretnych przedsiębiorców, których zmiany te będą dotyczyć.

 

Katarzyna Wieczorek-Puławska

Doradca Podatkowy, Starszy Konsultant w biurze Deloitte w Szczecinie

 

Niniejszy artykuł zawiera ogólne informacje w zakresie zagadnienia będącego jego przedmiotem i nie stanowi wyczerpującej i kompleksowej analizy danego gadnienia. Zatem zawarte w nim informacje nie mogą być traktowane jako wystarczająco kompletne, adekwatne, dokładne czy przydatne dla indywidualnych celów jej odbiorców oraz stanowić podstawy ich decyzji, działań lub zaniechań. Informacje zawarte w artykule nie stanowią doradztwa, konsultacji ani opinii w indywidualnych sprawach. Osoby korzystające z informacji zawartych w artykule ponoszą wyłączne ryzyko i odpowiedzialność za decyzje podjęte na podstawie zawartych w nim informacji i ich skutki. Informacje zawarte w artykule przeznaczone są do wiadomości odbiorcy i nie mogą być wykorzystywane do innych celów, w szczególności komercyjnych.