Rolnicy będą mogli kupować po cenach rynkowych grunty położone w okolicy ich zamieszkania, wpłacając jedynie 10 proc. wartości. Raty mają być rozłożone na 20 lat. Projekt zakłada, że 30 proc. ziemi będącej w obecnie w użytkowaniu dzierżawców zostanie im zabrane i przekazane do sprzedaży rolnikom.

Zdaniem Edwarda Sadłowskiego, prezesa Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej, projekt zawiera elementy pozytywne dla rolników, pojawiają się jednak pewne znaki zapytania.

– Możliwości finansowa rolników są mocno ograniczone, zwłaszcza po tak trudnych żniwach jak tegoroczne. Dobrą propozycją jest wprowadzenie zasady, że ziemia będzie nabywana w ramach przetargów ograniczonych. Kłopotem mogą być natomiast dodatkowe warunki dotyczące zabezpieczenia transakcji. ANR żąda nie tylko zabezpieczenia transakcji w postaci hipoteki na kupowany grunt, ale i dodatkowych zabezpieczeń na majątku rolnika. Jeśli rolnicy nie kupią ziemi oferowanej z zasobów ANR, będzie ona sprzedawana w przetargach nieograniczonych, wtedy ziemię będzie mógł kupić praktycznie każdy – mówi prezes ZIR. Proponowane rozwiązania mogą być korzystne zwłaszcza tam, gdzie już dawno wyczerpano zasoby ziemi do rozdysponowania dla rolników indywidualnych, jak w powiatach – pyrzyckim czy stargardzkim. Edward Sadłowski przyznaje, że powiększy się ilość ziemi do przekazania rolnikom, problem w tym, że nie wszystkich będzie na to stać.

Zdaniem dr Bogusława Gołębiowskiego z Wydziału Ekonomicznego Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego – nowe przepisy dotyczące sprzedaży ziemi to doraźne działanie, które ma na celu poprawę sytuacji budżetu państwa. – Rolnicy powinni mieć możliwość korzystania z dzierżawy ziemi, podobnie jak dzieje się to na całym świecie. Polscy rolnicy nie są zbyt zasobni. Nie mają zbyt wielu pieniędzy, zwłaszcza w obliczu niskich cen zbóż i wysokich kosztów kredytów. Przy wysokich czynszach dzierżawnych nie sądzę, aby rolnicy chętnie kupowali ziemię. Taki zakup będzie opłacalny w perspektywie przynajmniej 20–25 lat – dodaje dr Gołębiowski.

Adam Poniewski, dyrektor Oddziału Terenowego Agencji Nieruchomości Rolnych w Szczecinie przypomina, że obecnie rolnicy kupujący ziemię rolną z Zasobu WRSP wpłacają minimum 20 proc. ceny sprzedaży. Pozostałą kwotę mogą rozłożyć na półroczne lub roczne raty, spłacane przez okres, maksymalnie 15 lat. Oprocentowanie rozłożonej na raty ceny sprzedaży wynosi jedną czwartą stopy redyskontowej, nie mniej niż cztery proc. w skali roku - wyjaśnia Poniewski.

Takie warunki spłaty przewidziane są do końca roku 2009. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracowało projekt nowego rozporządzenia, w którym doprecyzowano, iż dotychczasowe oprocentowanie będzie zachowane po spełnieniu określonych warunków. Dopiero ich niespełnienie spowoduje, iż oprocentowanie wynosić będzie jedną drugą stopy redyskontowej, nie mniej niż osiem procent w skali roku. Wskazana wielkość oprocentowania ma zastosowanie w przypadku terminowych spłat.

W tym roku oddział ANR w Szczecinie przeprowadził ponad 2,5 tys. przetargów na sprzedaż i dzierżawę gruntów. – Wystawiono prawie 12 tys. hektarów gruntów, tylko 3 tys. hektarów znalazło nabywców, co oznacza 20-proc. skuteczność – informuje szef szczecińskiego oddziału ANR. Wynika z tego, że na razie zainteresowanie zakupem lub dzierżawą ziemi jest umiarkowane. Rolników odstraszają przede wszystkim wysokie ceny ziemi i koszty kredytów. Obecnie średnia cena hektara ziemi w województwie zachodniopomorskim to ok. 13 tys. zł. Co roku rośnie ona o ok. 15- 20 proc.

Na koniec ubiegłego roku w zasobach Oddziału Terenowego Agencji Nieruchomości Rolnych w Szczecinie pozostało niemal 431 tys. hektarów gruntów, z czego w dzierżawie było 344 tys. hektarów. Do rozdysponowania pozostaje obecnie ponad 57 tys. hektarów gruntów niezagospodarowanych.

(ptr)