Firmy mniej inwestują w badania i rozwój
Dlaczego Polska pozostaje w tyle za liderami innowacyjności w Europie Środkowej? Na to pytanie odpowiada raport Deloitte "Badania i rozwój w przedsiębiorstwach 2016".
Deloitte przeprowadził badanie w 2016 roku wśród 391 firm z Europy Środkowej, w tym 61 z Polski.
Raport "Badania i rozwój w przedsiębiorstwach 2016" analizuje m.in.:
- Jak zmienia się poziom inwestowania w B+R przedsiębiorstw w Polsce i innych krajach Europy Środkowej?
- Jak wspólna realizacja projektów B+R z małymi spółkami technologicznymi może wyzwolić polską innowacyjność?
- Co najbardziej zachęca, a co zniechęca do inwestowania w B+R?
- Jak oceniany jest istniejący system wsparcia B+R i jakie są kluczowe problemy dostrzegane przez przedsiębiorców?
- Czy wprowadzona od 2016 roku ulga podatkowa na działalność B+R zachęci firmy do zwiększenia wydatków na B+R?
Kluczowe wnioski
W porównaniu z zeszłorocznym badaniem odsetek firm deklarujących przeznaczanie na działalność badawczo-rozwojową (B+R) ponad 3 proc. swoich obrotów znacząco spadł (z 48 do 33 proc.) i to pomimo zwiększenia z 13 do 17 proc. liczby firm, które wydały na ten cel powyżej 10 proc. swoich przychodów. Wynik ten w istotny sposób odstaje od średniej dla krajów Europy Środkowej (46 proc.). Ponad połowa firm przeznacza na B+R kwotę mniejszą, niż 5 proc. wydatków inwestycyjnych ogółem. Powyższe dane oznaczają, że badania i rozwój nie są nadal istotnym obszarem rozwojowym z punktu widzenia przedsiębiorstw. Prawdopodobnie jednak wysokość środków przeznaczanych na ten cel może być wyższa, jednak nie znajduje ona odzwierciedlenia w ewidencjach, sprawozdaniach i statystykach, bowiem wiele podmiotów, wskutek braku stosownych zachęt, nie wyodrębniania kosztów przeznaczonych na B+R+I z ogółu środków wydawanych na inwestycje.
Dostępność wykwalifikowanej i doświadczonej kadry badawczej jest drugim co do ważności czynnikiem wpływającym na poziom wydatków na B+R – daje to szansę na podniesienie zakresu i kultury współpracy nauki z biznesem w Polsce – wciąż jednak brakuje u nas zachęt dla przedsiębiorstw na zatrudnianie kadry B+R.
Dla 39 proc. firm najlepszym systemem wsparcia działalności B+R byłoby połączenie dotacji i zachęt podatkowych, jednak ich liczba spada (w poprzednim badaniu za takim rozwiązaniem opowiadała się blisko połowa firm). W istotny sposób (z 9 do 19 proc.) wzrosła liczba przedsiębiorców uważających, że systemy zachęt nie mają żadnego wpływu na poziom ich wydatków na B+R.
10 proc. przedsiębiorstw planuje – w perspektywie 1-2 lat, zmniejszenie wydatków na działalność B+R. To istotny wzrost w porównaniu z poprzednim badaniem, w którym taką deklarację składała co 20 firma. Tyle samo (10 proc.) badanych przewiduje obniżenie tych wydatków w perspektywie do 5 lat. W 2015 r. byliśmy jedynym krajem Europy Środkowej, w którym spadek deklarowało 0 proc. badanych. Jednocześnie z 6 do 2 proc. spadła liczba firm w ogóle nieplanujących wydatków na działalność B+R.
Rośnie odsetek firm mających wiedzę o dotacjach i korzystających z nich (z 38 do 51 proc.), jednocześnie jednak 38 proc., mimo wiedzy o dostępności tych zachęt, nie korzysta z nich, głównie z uwagi na przekonanie, że nie prowadzą działalności spełniającej definicję B+R.
71 proc. ankietowanych współpracuje z innymi podmiotami przy realizacji projektów B+R, głównie z uwagi na ich wiedzę i doświadczenie. Jest to odsetek wyższy niż w 2015 (53 proc.), ale nadal niższy niż w 2014 (83 proc.). Może oznaczać to, że m.in. w kwestii współpracy nauki i biznesu nadal jest jeszcze dużo do zrobienia.
Pobierz PDF: Raport: Badania i rozwój w przedsiębiorstwach 2016
Wyniki tegorocznej edycji raportu dla innych krajów Europy Środkowej są dostępne pod tym linkiem.
Deloitte przeprowadziło badanie we współpracy z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz PKO Bankiem Polskim.
mat. prasowe
Wszystkich rekordów: