Inicjatorem programu jest Ogólnopolski Klaster Innowacyjnych Przedsiębiorstw (OKIP) w Dąbrowie Górniczej. Jak wyjaśnia Jacek Drożdżal, prezes Klastra Chemicznego Zielona Chemia, Polska 3.0 jest jedynym spójnym programem rozwoju polskiej gospodarki, oddolnym i apolitycznym. Jego głównym celem jest przywrócenie żeglowności rzeki Odry oraz „odchemizowanie” dna Morza Bałtyckiego. Głównym założeniem jest poprawa konkurencyjności lokalnie funkcjonujących przedsiębiorstw, wykorzystanie kapitału ludzkiego i polskiej myśli innowacyjnej. Jednocześnie zakłada on stworzenie atrakcyjnej dla inwestorów strefy biznesu i kompleksową ich obsługę przez rodzime firmy.

 

Klaster Chemiczny Zielona Chemia jest jedynym Klastrem Kluczowym, który zaangażował się w program Polska 3.0. Jego zadaniem jest ułatwianie kontaktu Ogólnopolskiemu Klastrowi Innowacyjnych Przedsiębiorstw z lokalnymi firmami. Tworzy także zaplecze do realizacji działań w ramach Polska 3.0 poszukując partnerów. Już współpracuje z Klastrem Morskim Pomorza Zachodniego, Zachodniopomorskim Klastrem Morskim, Radą Kapitanów, Akademią Morską w Szczecinie, Wydziałem Chemicznym Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego oraz władzami województwa. Zielona Chemia pozyskuje jednocześnie specjalistyczne firmy z regionu, które zajęłyby się oczyszczaniem Bałtyku. – Kiedy projekt rozpocznie się będziemy wiedzieć gdzie, z kim i co można zrobić – stwierdza Jacek Drożdżal.

 

Tylko na Odrę 500 mln zł

 

Projekt jeszcze nie jest zatwierdzony, trwają ostatnie prace konsultacyjne, dołączane są ekspertyzy ekonomiczne, które mają wykazać Komisji Europejskiej, że ten projekt jest wart tego, by przeznaczyć na niego unijne dotacje na inwestycje. – Program mógłby się rozpocząć w połowie 2017 roku. Musi zakończy do końca 2030 roku. Tylko na samą Odrę do rozdysponowania będzie 500 mln zł. Z tych pieniędzy skorzystają m.in. firmy, które prowadzą działalność nad Odrą – mówi Jacek Drożdżal i wśród zainteresowanych wymienia firmy będące członkami Klastra Chemicznego Zielona Chemia: Zakłady Chemiczne Police, Kronospan, Fosfan, Kemipol i Sinkos.

 

Biznesowy potencjał wokół Odry

 

Żeglowna Odra to olbrzymia szansa biznesowa dla szeregu firm, w tym podmiotów gospodarczych zrzeszonych w klastrach i nadodrzańskich portów. – Warto wykorzystać tranzytowe położenie Polski. Na szlaku odrzańskim nie brakuje dużo, by przewóz rzeczny dobrze funkcjonował. Wystarczy pogłębić dno, dobudować kilka portów przeładunkowych. Jeśli pogłębimy rzekę do 2 m i dodatkowo dobudujemy mariny, to Odra zyska czwartą klasę żeglowności, na której utrzymanie UE daje duże pieniądze – zauważa Jacek Drożdżal. Regionalnie Polska 3.0 może przyczynić się także do wybudowania przeprawy drogowej Police - Święta. To usprawniłoby transport ciężarowy w północnej części Szczecina i Polic.

 

– Kiedy papiernia Apis zacznie funkcjonować na pełnych obrotach, to jeszcze bardziej wzrośnie ruch TIR-ów. Wówczas transport ładunków trzech firm – Apis, Fosfan i Kronospan dziennie obsługiwać będzie 250 - 300 TIR-ów. Według naszego przeliczenia ładunek przewożony przez 40 TIR-ów może przewieźć jedna barka. Jeśli chcieć przewieźć ładunek ze Szczecina do Wrocławia, to paliwo dla TIR-a będzie kosztować ok. 10 tys. zł, a jedna barka to koszt 3 tys. zł. To także aspekt ekologiczny – jeśli zmniejszymy ruch TIR-ów, to zmniejszymy zanieczyszczenie powietrza – mówi Jacek Drożdżal.

 

Na jakie inwestycje mogą firmy otrzymać pieniądze? – Na takie, jakie jest faktyczne zapotrzebowanie. Najpierw firmy będą musiały przedstawić projekt inwestycyjny, ten zostanie oceniony przez grupę ekspertów. Celem może być np. wybudowanie nowej hali z nowoczesnym oprzyrządowaniem informatycznym, z której będzie korzystać kilka firm. Istotny jest wspólny cel i wspólne działanie, wtedy pieniądze dostaną – odpowiada prezes Klastra Zielona Chemia. Firmy będą mogły również zmodernizować swoje zaplecza portowe i barki czy usprawnić swój transport.

 

Orientacja na Bałtyk

 

Jak zauważa Jacek Drożdżal, coraz większe zagrożenie dla zdrowia i środowiska stanowią pozostałości po II w. św. zalegające na dnie Morza Bałtyckiego. Niezbędne jest oczyszczenie wód. – W tym celu cały Bałtyk zostanie prawdopodobnie podzielony na strefy, których oczyszczaniem zajmą się firmy wyłonione w międzynarodowym przetargu. Na to będą przeznaczone dodatkowe pieniądze – informuje. Dysponentem środków będzie klaster OKIP współfinansowany przez Ministerstwo Rozwoju i Komisję Europejską. Klaster Chemiczny Zielona Chemia pełni rolę informacyjną i, jak deklaruje Jacek Drożdżal, będzie rekomendował regionalne firmy zajmujące się neutralizacją chemikaliów. Już ma listę pięciu dużych przedsiębiorstw z tej branży (nie wszystkie z nich to członkowie Klastra Zielona Chemia). Podobnie, jak w przypadku beneficjentów odrzańskiej części programu, także te przedsiębiorstwa dzięki dotacjom będą mogły zmodernizować swoją infrastrukturę.

 

Swoisty ekosystem

 

Polska 3.0 składa się z szeregu projektów – obok Odra 3.0 dotyczą one takich dziedzin, jak: restrukturyzacja górnictwa na Śląsku i zapewnienie nowych miejsc pracy, nowe technologie i inwestycje, gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska oraz zrównoważony rozwój.

 

Program Polska 3.0 jednocześnie wpisuje się w projekt Środkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego CETC-ROUTE 65, bo zakłada kompleksowe podejście do tematu Odry, łącznie z infrastrukturą, połączeniem polskich rzek, autostrad i kolei w jedną multimodalną płaszczyznę transportową. Przewidziana jest także budowa ponadregionalnego centrum logistyki w Gorzyczkach (woj. śląskie). Celem międzynarodowym jest utworzenie autostrady wodnej Dunaj - Odra - Łaba, która połączy Południowy Bałtyk z Morzem Czarnym. Skorzysta nie tylko Polska, ale też Niemcy, Czechy, Węgry, Szwecja i Dania.

 

– W 2020 roku skończy się unijne dofinansowanie. Będą dostępne tylko drobne środki w ramach pomocy regionalnej. Będziemy traktowani tak samo, jak pozostałe państwa członkowskie UE, czyli będziemy musieli poszukiwać konsorcjów międzynarodowych i aplikować po środki wprost do Brukseli, żeby coś u nas zrobić. Nawet jeśli finansowanie w programie Polska 3.0 rozpocznie się od 2020 roku, to przez dziesięć lat zasilenie gospodarki regionalnej i wzdłuż całej Odry da bardzo dużo korzyści – dodaje prezes Klastra Chemicznego Zielona Chemia.

 

ak