Z przygotowanego przez NBP raportu "Analiza funkcjonowania opłaty interchange w transakcjach bezgotówkowych na rynku polskim" wynika, że w Polsce, szczególnie poza dużymi miastami, trudno zapłacić kartą. Niewiele sklepów lub punktów sprzedaży ma bowiem terminal płatniczy, a dodatkowo przy kasach często pojawiają się napisy: płatności kartą od 10 czy 20 złotych. Niechęć właścicieli sklepów do kart wynika z ponoszonych przez nich kosztów takich transakcji. I to niemałych, bo przekraczających nawet 2 proc. wartości transakcji. Koszty te pochłaniają dużą część marży sprzedawcy, dlatego niektóre duże sieci sklepów (np. Biedronka) w ogóle nie przyjmują kart płatniczych.

Największe obciążenie związane z płatnością kartą stanowi tzw. opłata interchange, która w Polsce jest najwyższa w Europie – ponad dwukrotnie wyższa niż średnia w Unii Europejskiej, jak wynika z przygotowanego przez NBP raportu. Opłata interchange, czyli opłata na rzecz banku od każdej bezgotówkowej transakcji przy użyciu karty, stanowi obecnie aż ok. 85proc. ogółu opłat obciążających akceptanta kart (czyli właściciela sklepu lub punktu usługowego) z tytułu rozliczania transakcji. Tak wysoki poziom tej opłaty hamuje rozwój obrotu bezgotówkowego w Polsce. Przykładowo, przy dokonywaniu płatności kartą debetową Mastercard w Polsce opłata ta wynosi 1,64 proc. wartości transakcji, podczas gdy w UE jest to średnio 0,72 proc. Narodowy Bank Polski chce to zmienić, dlatego wystąpił z propozycją stopniowego obniżania opłaty interchange.

Specjalny zespół roboczy pod przewodnictwem NBP prowadzi zaawansowane konsultacje, aby wypracować kompromis, który umożliwi rozwój obrotu bezgotówkowego przy poszanowaniu interesów wszystkich uczestników rynku. Celem NBP jest stopniowe obniżanie stawki interchange w Polsce do osiągnięcia średniego poziomu opłat w UE w 2016 roku, ale już od 2013 roku opłaty miałby znacznie się zmniejszyć. Zdaniem przedstawicieli NBP dalsze obniżki byłyby uzależnione od rozwoju rynku – gdy kart płatniczych, terminali i transakcji będzie więcej, wówczas zyskają wszyscy uczestnicy rynku – zarówno banki, wydawcy kart, jak i właściciele sklepów. Zyska też polska gospodarka i my wszyscy – będziemy mogli płacić za towary i usługi wygodnie i bezpiecznie.

SG