Czy ludzie naprawdę żyją w ciągłym stresie, jak o tym mówią?

Nie jestem pewna. Z badań wynika, że ze swoimi zasobami odporności psychicznej i możliwościami reakcji na stres jesteśmy nieprzystosowani do zmian, jakie wokół nas zachodzą. Coraz więcej osób twierdzi, że czują się bardzo zestresowani i ta tendencja wynika z narastania zagrożeń cywilizacyjnych. Powierzchowne relacje, osamotnienie, emigracja zarobkowa, pogoń za pieniędzmi, narastanie konkurencji pracowniczej, mobbing, poczucie niepewności zatrudnienia. WHO twierdzi, że główne zagrożenia zdrowotne dla Europy to zaburzenia emocjonalne i psychiczne. Nie choroby serca, nie choroby zakaźne, nie nowotwory. Z drugiej strony człowiek ma jednak ogromne zdolności adaptacyjne, a stres każdy z nas odczuwa w wysoce subiektywny sposób. Uruchomienie biologicznego programu stresu zależy od naszej interpretacji rzeczywistości, od tego, jakie nadamy zdarzeniu znaczenie. Nie chodzi zatem o eliminację stresu z naszego życia - co zresztą nie jest ani możliwe, ani zasadne - ale o znalezienie dynamicznej równowagi między stresem a odprężeniem. O to, byśmy byli, jak głosi myśl przewodnia Pogotowia w Biznesie - silni mimo stresu.

Na czym polega działalność Pogotowia w Biznesie?

Pogotowie w Biznesie to interwencje psychologiczne, które pomagają pracownikom radzić sobie ze stresem i jego skutkami. Jest to program wykorzystujący osiągnięcia współczesnej psychologii zdrowia i metody terapii poznawczo-behawioralnej. Jego celem jest niesienie pomocy psychologicznej - pod postacią edukacji i wsparcia - tym, którzy jej potrzebują. Pogotowie w Biznesie działa od 2014 roku. Powstało, gdyż było potrzebne - w ciągu 3 lat kilkaset osób, pracowników i przedsiębiorców, korzystało z różnych form wsparcia: warsztatów, treningów, wykładów i przede wszystkim sesji indywidualnych. Ich celem jest wykształcenie umiejętności rozpoznawania własnych objawów stresu, a następnie wzmocnienie indywidualnej odporności  (tzw. rezyliencji). Pomoc psychologiczna prowadzi w rezultacie do wypracowania nowych skutecznych nawyków radzenia sobie w trudnych sytuacjach, regeneracji zasobów i budowania kultury zdrowych relacji w firmie. Pogotowie w Biznesie zajmuje się również diagnozą stylów radzenia sobie ze stresem i prowadzi badania.

Kto najczęściej korzysta ze wsparcia Pogotowia w Biznesie?

Pracownicy i przedsiębiorcy, którzy przechodzą trudny czas zmian oraz przeżywający kryzysy zawodowe i osobiste. Mają trudności w zapanowaniu nad emocjami (zwykle jest to drażliwość, irytacja lub zniechęcenie bądź apatia, co skutkuje dekoncentracją i pogorszeniem relacji z otoczeniem), radzeniu sobie z lękami, obniżonym nastrojem. Spora grupa to osoby z dolegliwościami psychosomatycznymi, zaburzenia emocjonalne rzutują najczęściej na układ pokarmowy i mięśniowo-szkieletowy, więc skarżą się na napięcie mięśni, zgrzytanie zębami, ból karku i ramion, dolegliwości żołądkowe, mdłości, alergie. Niemal wszyscy mają zaburzenia snu. Coraz powszechniejsze są zaburzenia nastroju. Z badań wynika, że dodatkowa praca dla mężczyzn nie jest czynnikiem ryzyka chorób, a u kobiet jest. U kobiet poziom hormonów stresu wieczorem jest wyższy niż w czasie pracy - odwrotnie niż u mężczyzn. Kobiety chorują na depresję dwa razy częściej niż mężczyźni. Są obciążone taką ilością zadań, że nie wytrzymują.

Jak odbywa się udzielenie pomocy psychologicznej w takich przypadkach?

Wsparcie Pogotowia ma charakter interwencji krótkoterminowej. Liczba spotkań - w przypadku sesji indywidualnych - jest ograniczona i określona od początku. Zwykle jest to 8-10 sesji. Wsparcie zawsze rozpoczyna się od indywidualnej diagnozy sposobów radzenia sobie ze stresem, świadomości własnych zasobów i ograniczeń. Kryterium dobrego wsparcia Pogotowia - zarówno indywidualnego, jak i adresowanego do zespołu pracowników, np. podczas warsztatów - jest użyteczność, czyli przyswojenie metod, które pozwolą pokonać wyjściowy objaw, konflikt, problem.

Jakie to metody?

Podopieczni Pogotowia uczą się przede wszystkim identyfikowania pierwszych objawów napięcia i przeciążenia płynących z ciała i nie lekceważenia ich. W ten sposób mogą możliwie jak najszybciej zapanować nad tymi stanami, które wcześniej wydawały się nie do opanowania lub pozostawały niezauważone aż do doprowadzenia się do zupełnego wyczerpania. Następnie poznają strategie panowania nad stresem, jak np. głęboka relaksacja, organizowanie przerwy na odpoczynek, rozwijanie konstruktywnej mowy wewnętrznej i postaw, wyrażanie emocji, asertywność, umiejętności opiekowania się sobą itp. Mają też do dyspozycji narzędzia służące odzyskiwaniu energii, uspokajaniu się i lepszej koncentracji, bazujące m.in. na sztuce uważności, dyskretne, niekłopotliwe i nieczasochłonne - do wykorzystania w pracy.

Na ile łatwo przychodzi menedżerom, właścicielom firm uświadomienie sobie, że oni sami lub ich organizacja, zespół potrzebują pomocy?

Firmy już jakiś czas temu zauważyły, że jakość życia pracowników jest istotna dla ich funkcjonowania w pracy. Choćby z tego powodu, że jeśli pracownik ma problemy osobiste, przechodzi trudny emocjonalnie czas, to przenosi to do pracy i staje się mniej efektywny. Pogotowie w Biznesie to nazwa, jaką nadałam działaniom, którymi służyłam firmom od wielu lat, takiemu rodzajowi pomocy psychologicznej, która jest czymś innym niż coaching, a nie jest jeszcze psychoterapią. Moim zadaniem było i jest udzielić natychmiastowego wsparcia psychologicznego pracownikom, którzy przestali sobie radzić, bo ponoszą zbyt wysokie koszty emocjonalne sytuacji, w jakiej się znaleźli. Interwencja służy diagnozie i znalezieniu sposobów na zwiększenie poczucia sprawczości u osoby, która przechodzi trudności. Z perspektywy pracodawcy chodzi o to, by pracownik odzyskał efektywność, dlatego troska o dobrostan zatrudnionych jest bardzo istotna. Poza tym szacuje się, że stres wynikający z pracy odpowiada za mniej więcej połowę zwolnień lekarskich. Dziennie milion osób na świecie nie pojawia się w pracy z tego powodu. Pracownik żyjący w lęku i napięciu koncentruje się tylko na sobie, przestaje myśleć przyszłościowo i prospołecznie, jest trudny we współpracy, a to odbija się na kapitale społecznym organizacji. Przekonałam się, że najwięcej zależy od dojrzałości liderów. Jeśli menedżerowie - mimo oficjalnych deklaracji firmy, by wprowadzać programy antystresowe - nie dają sobie samym przyzwolenia na odpoczynek, relaks, jeśli nie dają przykładu właściwej organizacji pracy i radzenia sobie z trudnymi emocjami, to kłopoty ich podwładnych są tylko kwestią czasu. Zespół osiąga przecież taką dojrzałość, na jaką pozwoli mu dojrzałość lidera.

Czym właściwie jest wspomniana rezyliencja i jak ją wzmocnić?

Rezyliencją, słowem zaczerpniętym z inżynierii, określa się w psychologii szczególny rodzaj odporności na trudności. Oznacza zachowanie równowagi i elastyczności również w trudnych sytuacjach. Zależy od wielu czynników, w tym dziedzicznych. Można ją w sobie kształtować. Badania wskazują, że szczególne znaczenie we wzmacnianiu tego rodzaju odporności ma wsparcie społeczne: budowanie i pielęgnowanie relacji. Już od dawna wiadomo, że na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne największy wpływ mają dwa czynniki: sieć społeczna i poczucie sprawczości.

Od czego zacząć naukę radzenia sobie ze stresem?

Od rozwijania w sobie sztuki odpuszczania i zainteresowania otaczającym światem i ludźmi. Jak w „Sensie życia według Monty Pythona”: „Patrz na jasne strony życia, nie przejadaj się, dużo czytaj, chadzaj na spacery i żyj w harmonii z ludźmi o odmiennych poglądach”.

Pogotowie w Biznesie
ul. Raginisa 19/3
71-625 Szczecin
Tel. +48 691 504 409
facebook.com/pogotowiewbiznesie/

artykuł promocyjny