Kim jest ekspert Komisji Europejskiej?

Program Ramowy Unii Europejskiej Horyzont 2020 jest interdyscyplinarnym programem finansowania badań i innowacji, do którego składanych jest tysiące wniosków w odpowiedzi na ogłaszane konkursy. Obszary tematyczne dotyczą różnych zagadnień, w tym między innymi z zakresu: zdrowia, żywności, nanotechnologii, bezpieczeństwa, energii, ochrony środowiska, ICT czy nawet przestrzeni kosmicznej. Trudno zatem wymagać od urzędników Komisji Europejskiej, aby posiadali tak szeroką wiedzę. Jednakże, ktoś te wnioski musi oceniać. Stworzono więc bazę ekspertów, za pośrednictwem której osoby z całego świata, mające odpowiednie doświadczenie i praktyczną wiedzę w danej dziedzinie mogą zgłaszać swoją kandydaturę do wsparcia prac KE.

Nie oznacza to, iż ewaluatorem może zostać tylko i wyłącznie profesor lub doktor. Do oceny zapraszane są również osoby, które nie posiadają stopni lub tytułów naukowych, ale aktywnie działają w sferze przemysłowej, administracji, czy zajmują się zarządzaniem projektami. Tym co jest ważne, to znajomość języka angielskiego, w którym przygotowywane są wnioski i którym posługują się eksperci przy ich analizowaniu oraz omawianiu. Na etapie składania aplikacji nikt nie weryfikuje poziomu umiejętności językowych, nie ma też wymogu wysyłania żadnych certyfikatów. Jednak będąc na miejscu i biorąc udział w rozmowach
z innymi ekspertami, urzędnik KE zorientuje się czy dana osoba faktycznie rozumie co się do niej mówi. Jeżeli okaże się, iż opis umiejętności wskazanych w profilu znacznie odbiega od rzeczywistości, współpraca
z Komisją dobiegnie końca.

Co trzeba zrobić, aby zostać ewaluatorem?

Jedynym sposobem jest rejestracja on-line w bazie ekspertów, znajdującej się na oficjalnym portalu Komisji Europejskiej – Funding & Tender Opportunities. Tworząc profil, każdy ekspert określa dziedziny wiedzy,
w których ma największe doświadczenie. Opis doświadczenia należy przedstawić poprzez odpowiedni dobór słów kluczowych, przy definiowaniu których warto zajrzeć do tematyki konkursów dostępnej w Programach Pracy zamieszczonych w serwisie KE. To z pewnością pomoże
w dopasowaniu się do terminologii używanej w konkretnym ogłoszonym konkursie, a dzięki temu zwiększy szanse na otrzymanie zaproszenia do oceny wniosków. Należy pamiętać, że samo zarejestrowanie w bazie nie jest równoznaczne z zaproszeniem do współpracy. Komisja Europejska dobiera ekspertów według aktualnych potrzeb w kontekście prowadzonych naborów czy realizowanych projektów.

Na czym polega praca eksperta?

Eksperci, wybrani z bazy przez Komisję bądź jej agencje wykonawcze, mają m.in. za zadanie sprawdzić poprawność wniosków składanych przez międzynarodowe konsorcja lub niekiedy indywidualne podmioty.
W weryfikację jednej aplikacji zaangażowanych jest zazwyczaj trzech niezależnych ewaluatorów, tworzących wspólny panel oceniający. KE nie zakłada, iż przyszły ekspert zna Program Ramowy Horyzont 2020, dlatego też na kilka tygodni przed oceną przesyła ogólne instrukcje dotyczące danego konkursu oraz organizuje krótkie szkolenia on-line wyjaśniając jak należy przeprowadzić ocenę oraz o czym szczególnie pamiętać w trakcie jej wykonywania.

Ocena wniosków może odbywać się zdalnie tj. on-line lub centralnie, czyli w Brukseli. Co istotne, Komisja zakłada, że w ostatnich latach realizacji programu Horyzont 2020 będzie dominowała ocena zdalna.

Za swoje zaangażowanie ekspert otrzymuje atrakcyjne wynagrodzenie – nawet do 450€ dziennie, a w przypadku wyjazdu do  Brukseli również dietę dzienną – 92€, ryczałt na koszty noclegów – 100€ za noc oraz zwrot kosztów podróży.

Wynagrodzenie to jednak nie wszystko. Proces oceny stanowi sposobność na zdobycie nowych umiejętności. Po pierwsze, to doskonała nauka pisania wniosku – możliwość zobaczenia jaki powinien mieć układ, strukturę oraz jakich słów-kluczy należy używać. Po drugie, to okazja uczestnictwa w samej procedurze ewaluacji i poznania „od podszewki” poszczególnych jej etapów. Udział w weryfikacji to również:

• szansa na nawiązanie nowych kontaktów, które w przyszłości mogą zaowocować wspólnymi projektami lub współpracą na różnych szczeblach,
• integracja z innymi ekspertami i pracownikami Komisji Europejskiej,
• niepowtarzalna okazja dołączenia do grona specjalistów aktywnych na arenie międzynarodowej,
• możliwość pokazania potencjału i zbudowania własnego, europejskiego wizerunku w danej dziedzinie.

Czy mam szansę zostać takim ekspertem?

KE stosuje zasadę równości szans i zgodnie z nią dąży do zapewnienia możliwie dużej interdyscyplinarności w ramach zespołów oceniających wnioski. Oznacza to, iż panel ekspercki powinien być zrównoważony geograficznie, politycznie, reprezentować różne organizacje oraz zachować parytet płci (40% kobiet). Szansę mają m.in. przedstawiciele sektora naukowego, przemysłowego, publicznego oraz prywatnego.

Rejestracja w bazie ekspertów KE ma charakter ciągły przez cały okres realizacji programu Horyzont 2020, czyli do końca 2020 roku. Jednak, aby zostać wybranym do pracy należy zrobić to już teraz.

Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Ramowych UE w Szczecinie organizuje cykliczne szkolenia, podczas których krok po kroku omawiany jest profil eksperta. Zapraszani są również specjaliści, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami z całego procesu ewaluacji. W ramach działalności Punktu realizowane są również indywidualne konsultacje
z tego zakresu.

Agnieszka Aloksa
Konsultant ds. Programów Badawczych UE
Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Ramowych UE
Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii
ZUT w Szczecinie
e-mail: rtd@zut.edu.pl
tel.: 91 449 41 53

Publikacja sfinansowana ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

artykuł promocyjny