Szczecińska firma Adamus HT dostarcza do fabryk farmaceutycznych na całym świecie niezwykle precyzyjne, wykonane z hartowanej stali,  stemple i matryce formujące tabletki. Tu precyzja wykonania musi być wręcz kosmiczna, a narzędzia muszą utrzymywać swoje wymiary w założonym okresie używania w procesie produkcyjnym. Od tego zależy bowiem wielkość tabletki, a co za tym idzie ilość zawartego w nich leku.

Każdy mikrometr się liczy

W takiej produkcji niezwykle ważna jest kontrola jakości narzędzi używanych bezpośrednio do formowania tabletek. Ale jeszcze kilka lat temu proces kontroli jakości, zarówno po stronie producentów stempli i matryc, jak i ich finalnych użytkowników, czyli producentów leków, przebiegał wyłącznie w sposób ręczny.

- Budowa systemu automatycznego byłaby niezwykle złożona i wymagała zastosowania najnowszych osiągnięć w dziedzinie pomiarów bezdotykowych, które gwarantują powtarzalność na poziomie 1 mikrometra - tłumaczy  dr inż. Rafał Osypiuk z WE ZUT.

Od teorii do działającego urządzenia

W 2011 roku sytuację tę postanowiła zmienić firma Adamus HT, która podpisała umowę z Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym w Szczecinie dotyczącą opracowania koncepcji automatycznego wymiarowania stempli do produkcji tabletek. Zadaniem tym zajął się wówczas dr inż. Rafał Osypiuk, adiunkt pracujący w Katedrze Automatyki Przemysłowej i Robotyki, kierowanej obecnie przez prof. dr hab. inż. Stefana Domka. Kilka miesięcy później naukowcy z wydziału przy ul. Sikorskiego w Szczecinie przedstawili firmie Adamus HT teoretyczną pracę, która zawierała rozwiązanie fundamentalnego problemu automatycznego pomiaru stempli, wraz z koncepcją budowy fizycznego urządzenia rozwiązującego ich problem. W ślad za tym poszło zgłoszenie wynalazku do Urzędu Patentowego i rozpoczęcie pracę nad budową prototypu maszyny.

W ciągu niespełna roku powstał kompletny system pomiarowy, którego premiera miała miejsce na największych targach farmaceutycznych ACHEMA 2012 we Frankfurcie nad Menem. Późniejsza obecność maszyny pomiarowej na wielu światowych wystawach, w tym w Nowym Jorku i w Puerto Rico, wzbudziła duże zainteresowanie klientów Adamus HT i przyczyniła się do podjęcia decyzji o komercjalizacji systemu.

W roku 2014 rozpoczęły się ambitne prace nad wytworzeniem nowej generacji maszyny pomiarowej - wyposażonej w nowe funkcje i tańszej w produkcji.  Tym razem do dr inż. Rafała Osypiuka, który był jedynym autorem prototypu, dołączył inż. Mateusz Spychała, student Wydziału Elektrycznego, działający z wieloma sukcesami w kołach naukowych ZUT.
Dwuosobowy zespół stanął przed wyzwaniami ze styku kilku dyscyplin naukowych i świata biznesu. Jego praca zakończyła się sukcesem. W połowie 2015 roku tandem z Wydziału Elektrycznego ZUT zaprezentował gotową do komercjalizacji maszynę pomiarową o nazwie Tool inspector Ti-1. Tym razem operator maszyny otrzymał możliwość automatycznej inspekcji zarówno stempli, jak i matryc o dowolnym kształcie części formującej. Ponadto biblioteki rozszerzające programy pomiarowe pozwoliły na automatyczne wymiarowanie narzędzi wielokrotnych. Otwartość architektury sterowania umożliwiła wprowadzenie m.in. kontroli wizyjnej, automatycznego pomiaru wysokości graweru, narzędzia programowego do parowania stempli, czy interfejsu gwarantującego sprzężenie robota przemysłowego z maszyną pomiarową. Ta ostatnia funkcjonalność została zaprezentowana, jako demo, podczas premiery urządzenia, która odbyła się na targach ACHEMA 2015.

Brazylia, Szwajcaria, Niemcy...

Tuż po wystawie, Ti-1 przekazywany był wielokrotnie na okresy testowe do firm farmaceutycznych w różnych krajach. Duże zainteresowanie zaowocowało uruchomieniem produkcji urządzenia przez Adamus HT. W 2016 roku szczecińska firma zainstalowała i wdrożyła u klientów w Szwajcarii i Brazylii.

Ti-1 jest też nadal promowany na międzynarodowych targach, gdzie wzbudza zainteresowanie branży. W kwietniu były to POWTECH w Norymberdze oraz Hannover Messe - największa wystawa technologii przemysłowych na świecie. Na tych ostatnich targach, z inicjatywy Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego, Wydział Elektryczny ZUT wraz z firmą Adamus HT zaprezentowały na polskim stoisku efekt kilkuletniej współpracy. Nie zabrakło tam autorów systemu - dr inż. Rafała Osypiuka i inż. Mateusza Spychały, którzy osobiście odpowiadali na pytania zwiedzających z całego świata na temat rozwiązania opracowanego w Szczecinie.

Wydział Elektryczny
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny
ul. Sikorskiego 37
70-313 Szczecin
telefon: +48 91 449 41 13
fax: +48 91 449 45 56
www.we.zut.edu.pl

artykuł promocyjny